ฟัน เป็นอวัยวะส่วนที่สำคัญส่วนหนึ่งของร่างกาย เพราะทำหน้าที่ในการเคี้ยวอาหารในกรณีของฟันกราม
ช่วยในการกัดและมีส่วนในเรื่องของความสวยงามอย่างมากในกรณีฟันหน้า
คนไข้ส่วนใหญ่ เมื่อถอนฟันไปแล้ว มักมีคำถามตามมาเสมอว่า จำเป็นต้องทำฟันปลอมหรือไม่ ?
เมื่อเราสูญเสียฟันไปจากถอนฟันผุ เป็นโรคเหงือกมากจนฟันโยก-หลุด หรือฟันหักจากอุบัติเหตุ จะทำให้เกิดปัญหาตามมาหลายอย่าง แยกเป็น 2 กรณีใหญ่ๆคือ
1. การใช้งาน การกัด-เคี้ยวจะทำได้ไม่สะดวก เคี้ยวอาหารได้ไม่ละเอียดอย่างที่เคย การเสียฟันหน้าไป อาจส่งผลให้พูดไม่ชัด
2. ความสวยงาม โดยเฉพาะเมื่อฟันที่ถอนไปเป็นฟันหน้า ไม่ว่าบนหรือล่างก็ตาม
นอกจากนี้ การถอนฟันจะทำให้เกิดช่องว่างในขากรรไกร ทำให้ฟันที่เหลืออยู่ในปากล้ม-เอียงเข้าหาช่องว่าง ทำให้ฟันที่เคยชิดกัน ห่างออกจากกัน ปัญหาน่ากลัวที่เกิดตามมาคือ มีเศษอาหารติดช่องฟันที่ห่าง ฟันผุ ลุกลามจนอาจต้องถอนฟันข้างเคียงเพิ่มขึ้นเป็นวัฏจักร
เมื่อฟันถูกถอนไปแล้ว การใส่ฟันปลอม จะช่วยแก้ไข-ป้องกันปัญหาต่างๆดังกล่าวได้
ส่วนของฟันปลอม ปัจจุบันจะมีอยู่ 3 ชนิดครับ
1. แบบถอดได้
แบ่งย่อยได้อีก 2 แบบ คือแบบฐานพลาสติก กับแบบฐานโลหะ
ข้อแตกต่างระหว่าง 2 แบบนี้คือแบบพลาสติกจะถูกกว่า แต่แบบโลหะจะทนและบางกว่า ทำให้เวลาใส่ ไม่ค่อยรำคาญ (โดยส่วนตัวหมอแล้ว ถ้าเป็นฟันล่าง หมอจะแนะนำให้ทำเป็นแบบโลหะครับ)
การใช้งานและการดูแลรักษาทั้ง 2 แบบจะไม่ต่างกันมากนัก
ข้อเสียของฟันปลอมแบบถอดได้คือ..... มันถอดได้ครับ ดังนั้นเวลาเคี้ยวอาหารแข็งๆเหนียวๆอาจมีการขยับ เจ็บรำคาญได้บ้าง ข้อเสียอีกอย่างคือ ตัวฟันปลอมจะต้องมีตะขอโลหะเกี่ยวอยู่กับฟันธรรมชาติ เวลาอ้าปากอาจมองเห็น ทำให้ไม่สวยงาม
ส่วนข้อดีคือ เวลาทำ ไม่ต้องกรอฟันข้างเคียงมากนัก และเป็นฟันปลอมที่มีราคาถูกที่สุด (และสามารถเบิกประกันสังคมได้ส่วนหนึ่ง-กรณีที่ทำเป็นฐานพลาสติก)
เหมาะสำหรับการใส่ฟันปลอมในกรณีที่ช่องว่างมีขนาดกว้างๆ หรือเป็นช่องว่างแบบปลายเปิด ไม่มีฟันด้านท้าย
2. แบบติดแน่น หรือที่เราเรียกว่า"สะพานฟัน"
ที่เราเรียกมันว่าสะพานฟัน เพราะมันหน้าตาเหมือนสะพานครับ คือจะใส่ฟันตรงกลาง ก็จำเป็นต้องมีฟันหัว-ท้าย โดยเราจะกรอเหมือนทำครอบทั้ง 2 ซี่แล้วเชื่อมฟันปลอมเข้าไปตรงกลาง
ข้อดีของแบบติดแน่นคือ ความสวยงาม เมื่อทำเสร็จแล้วมองดูจะคล้ายฟันธรรมชาติมาก รวมทั้งไม่มีตะขอ
การใช้งาน-ดูแลรักษาแทบไม่ต่างจากฟันธรรมชาติ ไม่ต้องคอยถอดล้างหลังอาหาร ไม่ต้องกลัวไปวางลืมไว้ที่ไหน (เพราะมันถอดไม่ได้)
ส่วนข้อเสียคือ ราคาค่อนข้างสูง ต้องกรอฟันข้างเคียงเยอะ และเหมาะสำหรับการใส่ฟันที่ช่องว่างไม่กว้างนัก
3. รากเทียม
ลักษณะจะเป็นการฝังแกนโลหะ(รากเทียม) ลงไปในจุดที่เราต้องการใส่ฟันปลอม และทำครอบฟันทับลงไปบนรากที่เราฝังไว้
ข้อดีที่สำคัญของการทำรากเทียมคือ ความสวยงาม เพราะมีความใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติมาก การดูแลรักษาไม่ต่างจากฟันธรรมชาติ และไม่ต้องกรอฟันข้างเคียง
ข้อเสียใหญ่หลวงของรากเทียมมีอยู่ 2 ประการครับ คือ ราคาค่อนข้างแพง และต้องใช้เวลาในการทำมาก
การจะเลือกฟันปลอม ไม่มีแบบใด"ดีที่สุด"ครับ เราควรไปให้ทันตแพทย์ตรวจดูสภาพช่องปาก เพื่อเลือกชนิดที่เหมาะสมกับแต่ละคน เพราะฟันปลอมแต่ละชนิดก็มีข้อดี-ข้อด้อยต่างกันไป
แต่จะให้ดีที่สุด...... ควรดูแลฟันแท้ๆของเราให้ดี อย่าให้โดนถอนจะดีกว่านะครับ
ทพ.ศิลา จิรวัฒโนทัย
